"Nerjaveyka", ya'ni zanglamas po'lat nima?

Zanglamaydigan metall (ko‘pincha "zanglamas po‘lat" yoki "nerjaveyka" deb ataladi) – bu zangga, korroziyaga va boshqa atmosferik sharoitlarga chidamli bo‘lgan maxsus po‘lat qotishmasi. Bu material yuqori chidamlilik va estetik xususiyatlari tufayli turli sohalarda keng qo‘llaniladi.

Asosiy tarkibi:

1. Temir (Fe): Zanglamaydigan po‘latning asosiy tarkibiy qismi;
2. Xrom (Cr): Tarkibida kamida 10,5% xrom bo‘ladi. Bu element korroziyaga qarshi himoya qatlamini hosil qiladi;
3. Nikel (Ni): Mustahkamlikni oshiradi va materialning silliq yuzasini ta'minlaydi;
4. Molibden (Mo): Tuzli va kislotali sharoitlarda korroziyaga qarshilikni oshiradi;
5. Uglerod (C): Metallning qattiqligini oshiradi.

Turlari:

1. Austenitik: Eng keng tarqalgan turi (304 va 316 markalari). U yuqori darajada mustahkamlikka ega va magnit xususiyatlarga ega emas;
2. Ferritik: Xrom miqdori yuqori, lekin nikel kam. Narxi nisbatan arzon;
3. Martensitik: Mustahkam va magnit xususiyatga ega. Pichoqlar va asbob-uskunalar uchun ishlatiladi;
4. Dupleks: Austenitik va ferritik qotishmalarning aralashmasi bo‘lib, yuqori chidamlilik va mustahkamlikka ega.

Afzalliklari:
Korroziyaga chidamlilik: Nam muhit va kimyoviy ta'sirlarga chidamli;
Gigiyenik: Yuzasi bakteriyalar va ifloslanish uchun kamroq qulay;
Estetik ko‘rinish: Yaltiroq va silliq yuzasi tufayli zamonaviy ko‘rinish beradi;
Mexanik chidamlilik: Kuchli bosim va harorat o‘zgarishlariga bardoshli;
Ekologik xavfsizlik: Qayta ishlashga yaroqli;

Qo‘llanilishi:
1. Oshxona jihozlari: Sinks, stollar, pechlar va idishlar;
2. Tibbiyot: Jarrohlik asboblari va steril muhitlar uchun;
3. Arxitektura: Binolar fasadlari, panjaralar va dekorativ elementlar;
4. Avtomobil sanoati: Eshiklar, egzoz tizimlari va boshqa ehtiyot qismlar;
5. Kimyo va oziq-ovqat sanoati: Tanklar, quvurlar va uskunalar.