Zanglamaydigan metall (ko‘pincha "zanglamas po‘lat" yoki "nerjaveyka" deb ataladi) – bu zangga, korroziyaga va boshqa atmosferik sharoitlarga chidamli bo‘lgan maxsus po‘lat qotishmasi. Bu material yuqori chidamlilik va estetik xususiyatlari tufayli turli sohalarda keng qo‘llaniladi.
Asosiy tarkibi:
Temir (Fe): Zanglamaydigan po‘latning asosiy tarkibiy qismi;
Xrom (Cr): Tarkibida kamida 10,5% xrom bo‘ladi. Bu element korroziyaga qarshi himoya qatlamini hosil qiladi;
Nikel (Ni): Mustahkamlikni oshiradi va materialning silliq yuzasini ta'minlaydi;
Molibden (Mo): Tuzli va kislotali sharoitlarda korroziyaga qarshilikni oshiradi;
Uglerod (C): Metallning qattiqligini oshiradi.
Turlari:
Austenitik: Eng keng tarqalgan turi (304 va 316 markalari). U yuqori darajada mustahkamlikka ega va magnit xususiyatlarga ega emas;
Ferritik: Xrom miqdori yuqori, lekin nikel kam. Narxi nisbatan arzon;
Martensitik: Mustahkam va magnit xususiyatga ega. Pichoqlar va asbob-uskunalar uchun ishlatiladi;
Dupleks: Austenitik va ferritik qotishmalarning aralashmasi bo‘lib, yuqori chidamlilik va mustahkamlikka ega.
Afzalliklari: Korroziyaga chidamlilik: Nam muhit va kimyoviy ta'sirlarga chidamli; Gigiyenik: Yuzasi bakteriyalar va ifloslanish uchun kamroq qulay; Estetik ko‘rinish: Yaltiroq va silliq yuzasi tufayli zamonaviy ko‘rinish beradi; Mexanik chidamlilik: Kuchli bosim va harorat o‘zgarishlariga bardoshli; Ekologik xavfsizlik: Qayta ishlashga yaroqli;
Qo‘llanilishi: 1. Oshxona jihozlari: Sinks, stollar, pechlar va idishlar; 2. Tibbiyot: Jarrohlik asboblari va steril muhitlar uchun; 3. Arxitektura: Binolar fasadlari, panjaralar va dekorativ elementlar; 4. Avtomobil sanoati: Eshiklar, egzoz tizimlari va boshqa ehtiyot qismlar; 5. Kimyo va oziq-ovqat sanoati: Tanklar, quvurlar va uskunalar.